Trang chủ Tin tức & Sự kiện Nghiên cứu Đổi mới Sáng tạo Ngành tại Việt Nam (VIIR): Bước tiên phong của VinUni trong nghiên cứu đổi mới sáng tạo cấp Ngành tại Đông Nam Á

Nghiên cứu Đổi mới Sáng tạo Ngành tại Việt Nam (VIIR): Bước tiên phong của VinUni trong nghiên cứu đổi mới sáng tạo cấp Ngành tại Đông Nam Á

Nghiên cứu Đổi mới sáng tạo Ngành Việt Nam (VIIR) là sáng kiến chung giữa Trường Đại học VinUni và Viện Portulans (PI). PI được thành lập và chủ trì bởi Giáo sư Soumitra Dutta, Hiệu trưởng Trường Kinh doanh Saïd thuộc Đại học Oxford, người sáng lập Chỉ số Đổi mới sáng tạo Toàn cầu (GII) và là thành viên của Hội đồng Giải thưởng VinFuture. Vào ngày 14 tháng 06 vừa qua, một hội thảo để giới thiệu dự án nghiên cứu này, có sự tham gia của Giáo sư Dutta, cùng với một buổi thảo luận bàn tròn, đã diễn ra tại Trường Đại học VinUni.

Dự án VIIR được thành lập nhằm cung cấp một góc nhìn toàn diện về đổi mới sáng tạo cấp Ngành tại Việt Nam, cách mạng hóa việc đánh giá đổi mới sáng tạo bằng cách xem xét không chỉ hệ sinh thái quốc gia mà còn cả đổi mới sáng tạo ở cấp độ ngành và tổ chức. Đây là nghiên cứu toàn diện đầu tiên của Đông Nam Á và nghiên cứu duy nhất dành cho Việt Nam về đổi mới sáng tạo ngành. Dự án tập trung vào ba ngành công nghiệp được lựa chọn: chăm sóc sức khỏe, du lịch khách sạn, và cho thuê thương mại bán lẻ.

VIIR là một sáng kiến chung giữa Đại học VinUniversity và Viện Portulans (PI)

Tham gia với vai trò diễn giả khách mời tại hội thảo, PGS.TS. Hoàng Minh, Giám đốc Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo, và đại diện của Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá cao quy mô và tầm quan trọng của dự án, đặc biệt với sự tham gia của GS. Soumitra Dutta – “cha đẻ” của Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu (GII), trong vai trò lãnh đạo dự án.

Theo PGS.TS. Hoàng Minh, Việt Nam là một trong những quốc gia đặc biệt quan tâm đến GII, với mục tiêu chiến lược được Chính phủ đặt ra là nằm trong top 40 quốc gia đổi mới sáng tạo nhất thế giới vào năm 2030 (năm 2022, Việt Nam xếp hạng 48 trên 132 quốc gia tham gia). Để đạt được mục tiêu này, cần phải đổi mới mô hình phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Mặc dù có các chỉ số đổi mới sáng tạo ở cấp quốc gia và cấp tỉnh, khi triển khai thực tế, Bộ Khoa học và Công nghệ gặp phải một số hạn chế do không có hệ thống và dữ liệu để phân tách chỉ số theo ngành công nghiệp để thực hiện các biện pháp nâng cấp. “Chúng tôi hy vọng rằng bước tiên phong của VinUni và GS. Dutta trong việc khởi xướng dự án nghiên cứu VIIR sẽ góp phần gia tăng cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc đánh giá mức độ đổi mới sáng tạo trong các ngành tại Việt Nam,” PGS.TS. Hoàng Minh chia sẻ.

Trong hội thảo, GS. Soumitra Dutta nhấn mạnh rằng Việt Nam có uy tín quốc tế tốt. Thế giới đánh giá cao văn hóa làm việc chăm chỉ của người dân và sự phát triển năng động của nền kinh tế Việt Nam. “Việt Nam đã áp dụng mạnh mẽ GII, đặc biệt là trong việc xây dựng chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh. Dựa trên nền tảng này, cần chú trọng hơn đến đổi mới sáng tạo cấp ngành với trọng tâm là thị trường. Đây là một trong những điều kiện tiên quyết để phát triển đột phá của nền kinh tế quốc gia, coi đổi mới sáng tạo là mũi nhọn,” GS. Dutta cho biết.

GS. Soumitra Dutta tại Hội thảo

Mô hình nghiên cứu VIIR có một số điểm khác biệt so với GII và các nghiên cứu trước đây về đổi mới sáng tạo, chẳng hạn như:

  • Đánh giá sâu về đổi mới sáng tạo cấp ngành, sử dụng mô hình đánh giá toàn diện và đa lớp, so sánh hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của toàn bộ nền kinh tế với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo cụ thể của từng doanh nghiệp trong ngành.
  • Mô hình bao gồm các chỉ số đầu vào (bối cảnh, công nghệ, vốn nhân lực, lãnh đạo) và các chỉ số đầu ra của đổi mới sáng tạo (đổi mới kinh doanh, đổi mới xã hội, và đổi mới môi trường).
  • Việt Nam được so sánh với 17 quốc gia khác, bao gồm 6 quốc gia thu nhập cao, 6 quốc gia thu nhập trung bình cao, và 5 quốc gia thu nhập trung bình thấp (chủ yếu trong khối ASEAN). Dữ liệu được sử dụng để đánh giá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia không chỉ lấy từ cơ sở dữ liệu của Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu (GII) mà còn từ các cơ sở dữ liệu khác bao gồm Chỉ số Sẵn sàng Mạng lưới (NRI), Chỉ số Cạnh tranh Nhân tài Toàn cầu (GTCI), và các nguồn quốc tế khác. Dữ liệu dùng để đánh giá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo cụ thể của các doanh nghiệp trong ngành được thu thập từ khảo sát hơn 500 nhà quản lý làm việc trong ba lĩnh vực: chăm sóc sức khỏe (bệnh viện và dược phẩm), du lịch khách sạn, và cho thuê thương mại bán lẻ.

Những phát hiện chính:

  • So với 17 quốc gia khác, kết quả cho thấy Việt Nam xếp hạng nhất trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp và hạng 13 trong tổng số 18 quốc gia được xếp hạng. Cùng với Philippines, Việt Nam vượt trội hơn nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp về đổi mới sáng tạo. Khả năng tạo ra đổi mới đột phá của Việt Nam xếp hạng 7 trong số các quốc gia được khảo sát, cạnh tranh ngang hàng với các quốc gia thu nhập cao như Anh hoặc Thụy Sĩ, cho thấy tiềm năng của quốc gia trong việc tạo ra nhiều ý tưởng kinh doanh được thị trường chấp nhận. Các khía cạnh xếp hạng thấp hơn của Việt Nam bao gồm Công nghệ và Đổi mới Môi trường.
  • Về mức độ đổi mới sáng tạo trong ba ngành công nghiệp tại Việt Nam, báo cáo tiết lộ rằng ngành Cho thuê thương mại bán lẻ nổi bật, xếp hạng cao nhất trong các ngành được khảo sát theo hầu hết các tiêu chí. Ngành Chăm sóc sức khỏe dẫn đầu trong đổi mới liên tục nhưng gặp phải thách thức liên quan đến tiêu thụ tài nguyên và đầu ra. Trong khi đó, ngành Du lịch khách sạn thể hiện hiệu suất thấp hơn trong hầu hết các trụ cột nhưng có một số doanh nghiệp đáng chú ý hoạt động hiệu quả.

Theo Giáo sư Soumitra Dutta, những phát hiện nghiên cứu này có giá trị đối với các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo ngành công nghiệp, và các bên liên quan trong việc phát triển các kế hoạch và chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng trưởng bền vững ở cấp độ ngành, quốc gia, và doanh nghiệp. “Chúng tôi hy vọng rằng chính phủ Việt Nam sẽ sử dụng nghiên cứu này để đóng góp vào việc xây dựng các chính sách đổi mới sáng tạo cấp ngành,” Giáo sư Soumitra Dutta chia sẻ.

Sau phần trình bày của Giáo sư Dutta, một buổi thảo luận bàn tròn sôi nổi đã diễn ra. Các tham dự viên, bao gồm các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu, và chuyên gia ngành, đồng tình rằng nghiên cứu này mới mẻ và khác biệt, không trùng lặp với các nghiên cứu trước đây. Họ nhấn mạnh rằng nghiên cứu này có thể tăng cường các chỉ số đổi mới sáng tạo hiện có bằng cách cung cấp một cái nhìn toàn diện hơn về bức tranh đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Ngoài ra, nhiều gợi ý quý báu đã được đưa ra để cải thiện nghiên cứu. Dẫn đầu phiên thảo luận, Giáo sư Rohit Verma, Hiệu trưởng VinUniversity, cho biết nhóm nghiên cứu sẽ tiếp thu tất cả các ý kiến và đóng góp từ phiên thảo luận để nâng cao báo cáo nghiên cứu.

“Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thiện và phát hành báo cáo ban đầu vào cuối tháng này. Các báo cáo tiếp theo sẽ được phát hành định kỳ. Chúng tôi hy vọng sẽ có cơ hội phát triển từ những chia sẻ và đóng góp của Quý vị ngày hôm nay. Chúng tôi sẽ bắt đầu thấy những tác động thực sự trong những năm tới,” GS. Rohit Verma cho biết. Ông cũng bày tỏ vinh dự khi làm việc cùng GS. Dutta từ Đại học Oxford và đội ngũ sinh viên VinUni.

Rất hiếm khi thấy sinh viên tham gia vào loại hình nghiên cứu này. Tuy nhiên, nghiên cứu này là một phần không thể thiếu trong quá trình học tập của các bạn sinh viên, và chúng tôi sẽ tiếp tục áp dụng mô hình này trong tương lai. Cảm ơn tất cả các bạn sinh viên.” GS. Rohit Verma nói thêm.

GS. Rohit Verma, TS. Rafael Escalona Reynoso, và PGS. TS. Phan Thị Thục Anh cùng các sinh viên của VinUni tham gia vào dự án nghiên cứu VIIR.